De stotteraarOf hoe je van de nood een deugd, ja, zelfs een complete carrière kunt maken

‘Mijn beste vriend is dol op historische romans en vroeg me er een te schrijven. Die zou moeten gaan over hoe het een stel monniken lukt in opdracht van keizer Justinianus de eerste zijderupsen vanuit China naar Europa te smokkelen.

We vroegen ons af wat voor personages er in zo’n roman konden voorkomen en daarbij ontstond ook de figuur van een man wiens tong was afgesneden vanwege een gepleegde misdaad, zodat hij zich de rest van zijn leven amper verstaanbaar kon maken.

Dat idee liet me niet meer los. In de loop der jaren veranderde het slachtoffer van deze marteling uit de vroege middeleeuwen in mijn hoofd in een stotteraar uit de twintigste eeuw. Alles aan het personage was anders geworden – op één centrale eigenschap na: ook de stotteraar heeft moeite met het gesproken woord en moet andere manieren vinden om zijn doelen te bereiken.

Merkwaardig hoe verhalen soms ontstaan.’

Charles Lewinsky

Oké. Natuurlijk doe ik het. Ik zou wel gek zijn als ik het niet deed.

Nog even ter bevestiging van onze afspraak: u zorgt dat ik dat baantje in de bibliotheek krijg en ik beloof verhalen uit mijn leven voor u op te schrijven. Omdat ik – uw formulering – een begaafdheid voor schrijven heb. Een talent dat ik niet mag verspillen. Zegt u.

Geloof me, padre, ik heb mijn talenten tot nu toe ook niet verspild. Dat ik een keer pech heb gehad en daarom hier ben beland, was een ongelukkig toeval.

Het is een faire deal. Win-win. U wilt resultaat van uw werk zien en denkt in mij het juiste object te hebben gevonden. ‘Ik heb een beter mens van hem gemaakt,’ wilt u kunnen zeggen. Prima. Dat is uw beroep, en het is niet strafbaar om dat te proberen.

Ik van mijn kant heb een interessantere werkplek nodig. Door van ’s morgens tot ’s avonds nummerborden te stansen wordt een denkend mens simpel. Twaalf euro zesendertig per dag, en slechts de helft daarvan mag worden uitgegeven. ‘Zodat jullie voldoende achter de hand hebben voor de tijd na jullie invrijheidstelling.’ Natuurlijk. Voldoende voor die ene nacht in een bordeel die je nodig hebt zodra je hieruit komt. ‘Op de vruchtenpers gaan’, noemen ze dat. Ik had nog nooit van die uitdrukking gehoord.